Zgodnie z zapowiedzią złożoną po IAC 2017, Elon Musk przeprowadził 14 października kolejne, trzecie już AMA (Ask Me Anything – zapytaj mnie o cokolwiek) na Reddicie. Zostało ono przeprowadzone na subreddicie /r/space. Po tym jak po 20:00 Musk zapowiedział na Twitterze zrobienie AMA „za dwie godziny”, użytkownicy Reddita rozpoczęli przygotowywanie pytań, które później zadali. Tym razem głównym tematem był BFR (Big Falcon Rocket), którego ulepszony projekt został zaprezentowany na IAC 2017 w Australii pod koniec września. W ciągu ponad dwóch godzin, CEO/CTO SpaceX odpowiedział na około 30 pytań internautów.
Z odpowiedzi udzielanych przez Muska mogliśmy się dowiedzieć m.in., że SpaceX jest zainteresowane umieszczeniem większej liczby satelitów na orbicie Marsa, firma planuje też testy naziemne systemu do produkcji paliwa na Marsie. Testy BFR będą polegały na przeprowadzeniu próbnych, kilkusetkilometrowych skoków pomiędzy punktami na Ziemi (podobne do tych, jakie robił Grasshopper), a dopiero później lotów orbitalnych.
Aby ludzie chętnie korzystali z szybkiego transportu nową rakietą SpaceX, firma mocno skupia się na bezpieczeństwie tego środka transportu. W przyszłości ma on być tak bezpieczny, jak obecne linie lotnicze. Jeśli chodzi o tankowanie na orbicie, to na początku użyte zostaną zwykłe statki, a dopiero później zbudowane zostaną dedykowane tankowce, które będą mogły dostarczyć na orbitę jeszcze więcej paliwa.
Musk poinformował również, że SpaceX stworzyło nowy stop metalu, który zostanie użyty do budowy pompy tlenu w silniku Raptor. Wiemy też, że projekt BFR ciągle nie jest ostateczny i został częściowo zmieniony już od ostatniej prezentacji, która miała miejsce kilka tygodni temu. SpaceX cały czas udoskonala projekt, aby nowa rakieta mogła bezpiecznie transportować ludzi zarówno pomiędzy punktami na Ziemi, jak i w dalsze rejony kosmosu.
Poniżej znajduje się przetłumaczone AMA. Przy każdym pytaniu podany jest jego autor i link do oryginału w wersji angielskiej, a na końcu artykułu znajduje się link do pełnego AMA na Reddicie.
/u/__Rocket__ Dlaczego ciąg silnika Raptor został zredukowany z około 3000 kN do około 1700 kN?
Mogłoby się wydawać, że dla silników o cyklu etapowego spalania z pełnym przepływem (full-flow staged combustion) większe oznacza lepsze: lepszy stosunek powierzchni do objętości, mniejsze tarcie, co połączone z docelową mokrą masą rakiety określa “optymalny rozmiar”, gdzie suma silników osiąga najlepszy stosunek ciągu do wagi.
Mimo to ciąg Raptora na poziomie morza został zredukowany z zeszłorocznych 3000 kN do 1700 kN, co wydaje się zbyt dużą redukcją, żeby być podyktowaną wyłącznie optymalnym stosunkiem ciągu do wagi pojedynczego silnika.
Jakie były główne czynniki, które doprowadziły do tej zmiany?
Elon MuskStchórzyliśmy. Ciąg silnika spadł mniej więcej proporcjonalnie do redukcji masy rakiety z pierwszej prezentacji IAC (w 2016 – przyp. tłum.). Aby móc wylądować BFS (Big Fucking Spaceship), nawet podczas awarii silnika w najgorszym możliwym momencie, koniecznie trzeba mieć wiele silników. Trudność regulacji ciągu w szerokim zakresie w silniku wzrasta nieliniowo, więc 2:1 jest stosunkowo łatwe, ale 5:1 jest już bardzo trudne. Rozdrobnienie też jest ważnym czynnikiem. Jeśli masz dwa silniki, które robią wszystko, to poziom skomplikowania silnika jest bardzo wysoki. Jeśli jeden zawiedzie, tracisz połowę mocy. Przy okazji, zmieniliśmy projekt BFS od IAC i dodaliśmy trzeci silnik Raptor w wersji atmosferycznej, częściowo z tego powodu (w przypadku awarii silnika utracimy tylko ⅓ mocy). Umożliwi to lądowanie z większym ładunkiem podczas transportu Ziemia–Ziemia.
/u/music_nuho Nie dacie rady wylądować na Księżycu, używając silnika o ciągu 3 MN
Elon MuskTak, damy radę - Bob Budowniczy
/u/adammrxifgnqph Czy SpaceX jest zainteresowane umieszczeniem większej liczby satelitów na orbicie Marsa (albo nawet rakiet) do internetu/komunikacji zanim postawimy stopy na powierzchni? Czy obecne 5-6 aktywnych, które tam mamy jest wystarczające?
Elon MuskTak.
/u/mysillyhighaccount Czy będzie istniała jakaś forma internetu albo komunikacji z Ziemią? Czy SpaceX zajmie się tym, czy zleci to innym firmom?
Elon MuskJeśli ktokolwiek chce zbudować szerokopasmowe połączenie z Marsem, proszę, niech to zrobi.
/u/general-information Koncept połączenia internetowego na Marsie jest całkiem niesamowity. Teoretycznie możesz stworzyć protokół internetowy, który będzie klonował część Internetu w pobliże Marsa. Użytkownik będzie musiał zaczekać, aby dane, na które jest zapotrzebowanie, zostały zsynchronizowane i stały się dostępne. Mógłby również powstać nowy rodzaj standardu przesyłu stron internetowych, ze względu na to, że w tym wypadku komunikacja typu klient-serwer będzie niepraktyczna.
Elon MuskNerd. Tak. Miałoby też sens, aby wyciąć z pakietów nagłówki i stworzyć coś, co mogłoby by być podobne do strumienia danych złożonych z pakietów UDP* z ekstremalną kompresją oraz sumami kontrolnymi CRC. Następnie wysyłać duże paczki tych pakietów, aby potwierdzić, że wszystko dotarło w należytym stanie i ewentualnie wysłać ponownie pakiety, które zostały uszkodzone. Coś w tym stylu. Odległość od Ziemi do Marsa może wynosić nawet 22 minuty świetlne.
3 minuty świetlne przy najkrótszym dystansie. Więc, przypuszczam, będziesz mógł korzystać ze Snapchata. Jeśli ludzie wciąż będą to robić w przyszłości.
*UDP – protokół internetowy polegający w uproszczeniu na wysyłaniu strumienia danych bez żadnych potwierdzeń jej dostarczenia. Stosowany często podczas streamingu mediów. Drugim wiodącym protokołem jest TCP/IP przy którym każdy pakiet jest sprawdzany i serwer dostaje informację o dostarczeniu i integralności informacji, aby móc wysłać je ponownie w razie potrzeby.
/u/__Rocket__ Czy paliwo do lądowania BFS będzie aktywnie chłodzone podczas długiej podróży na Marsa?
Podczas lotu na Marsa paliwo będzie musiało być przechowywane przez wiele miesięcy. Ciepło powoli, ale jednak będzie podnosić temperaturę zbiorników, ostatecznie doprowadzając paliwo do wrzenia. Czy ciekły metan i ciekły tlen będą musiały być aktywnie chłodzone, czy izolacja cieplna zbiorników ma być tak dobra, że aktywne chłodzenie nie będzie potrzebne? Jeśli będzie potrzebne, jaki system chłodzenia zostanie użyty w BFS, aby poradzić sobie z temperaturą paliwa przy braku ciążenia?
Elon MuskGłówne zbiorniki będą całkowicie opróżniane, zewnętrzne ściany statku będą dobrze zaizolowane (głównie ze względu na ciepło generowane podczas wchodzenia w atmosferę), a dziób statku będzie zazwyczaj skierowany w stronę Słońca, więc bardzo mało ciepła powinno dostawać się do zbiorników z paliwem do lądowania. Pomimo tego, paliwo będzie mogło być chłodzone przez odparowanie. Możliwe, że później dodamy chłodnicę kriogeniczną.
/u/__Rocket__ Czy tankowiec BFS będzie (musiał) lądować techniką hoverslam (odpalenie silników jak najpóźniej, aby pracowały jak najkrócej – przyp. tłum.)?
Elon MuskLądowanie nie będzie przeprowadzane techniką hoverslam. Stosunek ciągu do masy (T/W – thrust to weight), wynoszący 1,3, będzie odczuwalny dość delikatnie. Tankowiec odczuje tylko tę część 0,3, jako że grawitacja zniweluje 1. Podczas startu T/W również będzie wynosić 1,3, więc lądowanie będzie jak start puszczony od tyłu.
/u/IceCreamNarwhals To dziwaczne AMA do tej pory…
/u/Thrannn Czuję, jakby to była groźba. “Tylko poczekaj. Stanie się jeszcze bardziej dziwaczne. Daj mi skończyć moje whiskey”.
/u/CMDR-OwlPierwsze dwie misje towarowe mają zaplanowane lądowanie na Marsie w 2022. Jakiego rodzaju postępów w rozwoju możemy się spodziewać od SpaceX w nadchodzących 5 latach prowadzących do dziewiczego lotu?
Zobaczymy skoki BFS (Big Fucking Spaceship) albo mniejszych pojazdów testowych podobnych do Grasshopper/F9R-Dev? Budowę infrastruktury? Testowanie fabryki paliwa? Itd.
Elon MuskDużo.
Tak, tak i tak.
Zaczniemy od pełnowymiarowego statku robiącego krótkie, kilkusetkilometrowe (w pionie i poziomie) skoki. One są stosunkowo mało wymagające, ponieważ nie potrzeba ani osłony termicznej, ani próżniowej wersji silnika Raptor i możemy mieć spory zapas paliwa.
Następnym krokiem będą orbitalne loty statku, które będą potrzebować tego, o czym wspomniałem wyżej. Warto zauważyć, że BFS jest w stanie z małym ładunkiem samodzielnie dotrzeć na orbitę, ale użycie boostera pozwoli na zwiększenie ładunku o rząd wielkości. Ziemia jest złą planetą dla statków Single Stage To Orbit (mogących dotrzeć na orbitę jako jednostopniowa rakieta – przyp. tłum.). No problemo na Marsie.
/u/__Rocket__ Mógłbyś zdradzić nam trochę informacji na temat skalowania Raptora do ostatecznego rozmiaru?
Spekuluje się, że pomniejszony prototyp Raptora produkuje około 1000 kN ciągu, a według projektu przedstawionego na IAC 2017, powinien być powiększony na tyle, aby produkować ciąg na poziomie 1700 kN. Byłbyś w stanie podać nam aktualny status prac nad powiększeniem silnika i przybliżone daty z tym związane (zakładając najlepszą możliwą opcję)?
Elon MuskSkalowanie ciągu to ta prosta część. Bardzo łatwo powiększyć prototyp Raptora, aby produkował 1700 kN ciągu.
Projekt silnika gotowego do lotu skupia się na tym, aby był on lżejszy i jak najbardziej niezawodny. Celem jest zrównanie albo przekroczenie poziomu bezpieczeństwa linii lotniczych. Jeśli niezawodność naszego silnika będzie chociaż zbliżona poziomem do niezawodności silników odrzutowych, będzie posiadał osłonę chroniącą przed nagłym, nieplanowanym demontażem (ang. RUD – Rapid Unscheduled Disassembly, czyli po prostu eksplozja – przyp. tłum.) i będziemy mieć więcej silników, niż typowe dwa w większości samolotów pasażerskich, to przewyższenie linii lotniczych pod względem bezpieczeństwa powinno być możliwe.
To będzie ważne szczególnie podczas podróży pomiędzy dwoma miejscami na Ziemi. Zaleta, jaką jest dostanie się gdzieś w ciągu 30 minut dzięki rakiecie, zamiast 15 godzin samolotem, będzie przyćmiona, jeśli na bilecie znajdzie się napis „możesz też zginąć”.
/u/__Rocket__ Czy tankowiec będzie miał pustą ładownię, czy w tym miejscu będą dodatkowe zbiorniki paliwa? Na prezentacji podczas IAC 2017 pokazałeś tankowiec. Wygląda na to, że zarówno statek jak i tankowiec mają dokładnie tę samą długość i to samo ułożenie zbiorników. Nie było widać, co znajduje się w ładowni tankowca: będzie pusty, czy znajdą się tam dodatkowe zbiorniki paliwa?
Początkowo tankowiec będzie zwykłym statkiem bez ładunku. Na późniejszym etapie zbudujemy dedykowany tankowiec, który będzie miał niesamowicie duży stosunek masy pełnego do pustego (uwaga: będzie wyglądał trochę dziwnie).
/u/__Rocket__ Czy osłona termiczna BFS będzie montowana na poszyciu statku, czy będzie z nim zintegrowana? Czy PICA-X będzie montowana addytywnie na zewnątrz 9-metrowego, cylindrycznego zbiornika z włókna węglowego, czy będzie integralną częścią zewnętrznego poszycia BFS?
Płyty osłony termicznej będą montowane bezpośrednio na ścianach głównego zbiornika paliwa. To najwydajniejszy sposób na zaoszczędzenie masy. Nie chcemy budować pudełka w pudełku.
/u/__Rocket__ Czy silniki manewrowe BFS będą zbudowane na podstawie silników Raptor czy SuperDraco?
BFS będzie miało silniki manewrowe napędzane ciekłym tlenem i ciekłym metanem. Mógłbyś nam powiedzieć coś więcej na temat tych silników? Czy będą wyposażone w turbopompy (uproszczony Raptor), czy będą zasilane ze zbiorników z metanem i tlenem pod wysokim ciśnieniem, bez ruchomych części (SuperDraco zmodyfikowane do pracy z metanem i tlenem), czy będzie to całkiem inny projekt?
Silniki manewrowe będą bardziej zbliżone technicznie do komory spalania Raptora, niż do SuperDraco i będą zasilane metanem i tlenem pod ciśnieniem, aby jak najbardziej zmniejszyć opóźnienie związane z rozkręcaniem się turbopomp.
/u/__Rocket__ Czy autogeniczny (wewnętrzny) system utrzymywania ciśnienia będzie bazował na wymienniku ciepła?
Powiedziałeś wcześniej, że BFR wyeliminuje potrzebę stosowanie Helu i będzie korzystał z ogrzewającego się tlenu i metanu do utrzymywania ciśnienia w zbiornikach.
Czy możesz powiedzieć coś więcej o nowym systemie, czy będzie on wykorzystywał podgrzewanie paliw w silnikach poprzez wymienniki ciepła i odprowadzanie gorących gazów z powrotem do zbiorników poprzez rurki, czy może będzie wykorzystywał jakiś inny sposób?
Jeśli będzie bazował na wymienniku ciepła, to czy każdy silnik Raptor będzie taki wymiennik zawierał?
Elon MuskZamierzamy wykorzystać zaklęcie Incendio z Harrego Pottera: http://harrypotter.wikia.com/wiki/Fire-Making_Spell
Ale prawdopodobnie tak.
/u/__Rocket__ Czy silniki Raptor będą drukowane w 3D z metalu?
Bezprecedensowy stopień integralności w elementach Raptora doprowadziło na /r/spacex do spekulacji na temat tego, jak duża część silnika będzie drukowana w 3D z metalu. Silniki SuperDraco są w 100% drukowane w 3D, więc SpaceX ma ogromne doświadczenie w używaniu druku 3D przy budowie małych silników rakietowych.
Czy zalety druku 3D przekładają się na silniki skali Raptora, na przykład do drukowania głównej komory spalania, czy odlewanie i obróbka maszynowa to wciąż lepsza technika?
Elon MuskNiektóre części Raptora będą drukowane, ale większość będzie obrabiana maszynowo. Dla pompy tlenu stworzyliśmy nowy stop metalu, który ma dużą wytrzymałość w wysokiej temperaturze i nie spali się. Praktycznie wszystko spali się w gorącym, prawie czystym tlenie pod wysokim ciśnieniem.
/u/__Rocket__ Czy będzie można zdemontować skrzydła delta i osłonę termiczną BFS podczas misji w głęboki kosmos?
W projekcie BFS z 2016 roku „skrzydła delta” były integralną częścią głównej struktury BFS.
W tegorocznym projekcie skrzydła delta i osłona termiczna wydają się być dodatkowymi elementami zewnętrznego poszycia rakiety.
Dodatkowo, panele słoneczne BFS wydają się być schowane blisko silników, a nie w skrzydłach.
Czy ta (pozorna) modularyzacja była zrobiona po to, aby można było pominąć produkcję skrzydeł delta i osłony termicznej, w celu zmniejszenia masy statków, które będą użyte tylko jednorazowo, albo podczas misji w głęboki kosmos, gdzie w miejscu docelowym nie będzie atmosfery – czy są jakieś inne motywy tego działania?
Nie nazwałbym skrzydłem delta tego, co ma BFS. To całkiem mały (i lekki) element w stosunku do reszty statku i w zasadzie nigdy nie jest użyty do generowania siły nośnej w taki sposób, jak robią to skrzydła samolotu.
Jego prawdziwym zadaniem jest zrównoważenie statku, aby zapewnić, że nie wróci on z orbity silnikami do przodu (to byłoby naprawdę złe) i sterowanie podczas wejścia w atmosferę.
/u/__Rocket__ Dlaczego BFS z 2017 roku jest w dużej mierze cylindryczny?
ITS z 2016 roku miał skomplikowany geometrycznie kształt z właściwościami aerodynamicznego unoszenia/hamowania.
Nowy projekt BFS z 2017 roku używa w dużej mierze cylindrycznego kształtu z miejscem na ładunek oraz przyłączonymi dwoma skrzydłami typu delta. Średnica BFS wynosi teraz 9 metrów, tak samo jak średnica boostera.
Czy zmiany te spowodowane były głównie potrzebą zunifikowania procesu produkcyjnego BFS oraz BFR wykorzystującego włókna węglowe, na tej samej, dziewięcio-metrowej linii produkcyjnej, czy istnieją poza tym inne zalety nowego projektu?
Najlepszy stosunek masy nie jest uzyskiwany poprzez wkładanie pojemnika do pojemnika. Zbiorniki paliwa muszą być cylindryczne, żeby były najbardziej efektywne masowo oraz muszą znosić siły ściskające, więc najlżejsze rozwiązanie, to montaż płytek osłony termicznej bezpośrednio na ściankach zbiorników.
/u/__Rocket__ Jak BFS uzyskuje pionową stabilność bez ogona?
Projekt BFS z 2016 roku posiadał złożoną budowę unibody o geometrycznym kształcie z dwoma “skrzydłami” po bokach, wystającym “ogonie” na górze oraz klapami na dolnym końcu, co dawało mu dużą swobodę i kontrolę aerodynamiczną. Wahadłowce kosmiczne też miały skrzydła i ogon.
Nowy projekt z 2017 roku posiada dwa skrzydła typu delta, co daje kontrolę obrotu i kąta natarcia, ale nie posiada odpowiednika usterzenia ogonowego w samolotach.
Jak uzyskiwana jest stabilność w pionie BFS?
Czy niezwykle cienkie (~2 m wysokości) skrzydła typu delta mają zdolności do stabilizacji pionowej?
Odpowiedź /u/painkiller606, pod którą Elon odpisał „+1”:
Stabilizator pionowy w wahadłowcach kosmicznych był przez większość profilu lądowania kompletnie bezużyteczny, ponieważ znajdował się w „cieniu aerodynamicznym”. Myślę, że to oczywiste, że statek nie potrzebuje takiego do ponownego wejścia w atmosferę, tylko podczas subsonicznego ślizgu, którego BFS w zasadzie nie wykonuje.
/u/__Rocket__ Dlaczego zwiększono liczbę nóg służących BFS do lądowania, z 3 do 4?
Projekt BFS z 2016 roku używał trzech nóg do lądowania, podczas gdy nowy projekt z 2017 roku używa czterech.
Jaka jest przyczyna tej zmiany?
/u/thecodingdude 4k/8k na Youtube dla maksymalnego rakietowego porno, proszę!
/u/Anti_Pasti_ Popieram, Elon, potrzebujemy rakietowego porno w 4k.
Elon MuskPoproście, a będzie wam dane.
/u/foxyjim99 Oczywistym jest, że bardzo dużo uwagi przywiązuje się do tego co zostanie wysłane w pierwszych misjach, oczywistym jest także fakt, że będą to panele słoneczne oraz oprzyrządowanie do produkcji paliwa, ale co poza tym?
Czy będziecie wysyłać racje żywności oraz wody dla pierwszych kolonizatorów? Jeśli tak, to ilości wystarczających na jak długo? (dla 100 kolonizatorów na rok, czy 5 kolonizatorów na 5 lat).
Dygresja: czy istnieje jakaś jednostka miary dla powyższego pytania, bazująca na obserwacjach przeprowadzonych przez NASA lub Rosjan, czy będziecie to opracowywać we własnym zakresie? Mam na myśli standardową masę pożywienia, którą można wykorzystać w obliczeniach “X racji pożywienia pozwoli przetrwać Y liczbie osób w warunkach zbliżonych do statku kosmicznego przez Z czasu.
Jaki rodzaj autonomicznych maszyn pomagających przygotować miejsce lądowania/kolonię będzie znajdował się na pokładzie statków biorących udział w pierwszych misjach? Czy będą działały przed przylotem ludzi, czy będą czekały na pierwszych kolonizatorów?
Jest sporo rzeczy, na których SpaceX się nie skupia, ale którymi zajmują się inne twoje firmy (Boring, Tesla, etc).
Pytanie dodatkowe: Z jakimi firmami współpracujesz aby zapewnić technologię, na której SpaceX nie jest skupione?
Elon MuskNaszym celem jest dowiezienie cię tam i upewnienie się, że podstawowa infrastruktura do produkcji paliwa i przetrwania jest na miejscu. Dobrą analogią jest to, że staramy się zbudować odpowiednik kolei transkontynentalnej. Ogromna część przemysłu będzie musiała zostać zbudowana na Marsie przez inne firmy oraz miliony osób.
/u/arthurpreis Oprócz schronu przeciw burzy słonecznej, jak wygląda ochrona przed promieniowaniem na ITS? Czy zamierzacie użyć części ładunku jako ekranowania? Czy jest tam może jakaś dodatkowa osłona?
Elon MuskPrzy tak krótkich podróżach promieniowanie kosmiczne nie powoduje dużych uszkodzeń. Wystarczy schron przeciw burzy słonecznej, który jest niewielką częścią statku.
Buzz Aldrin ma 87 lat.
/u/__Rocket__ Dlaczego położenie oraz kształt dodatkowych zbiorników do lądowania się zmienił? W projekcie BFS z 2016 roku dodatkowe zbiorniki na paliwo i tlen miały sferyczny kształt z różniącą się średnicą i były wbudowane w odpowiadające im główne zbiorniki. W nowym projekcie z 2017 roku oba dodatkowe zbiorniki znajdują się w dużym zbiorniku na metan, zostały wydłużone, mają tę samą średnicę, tę samą przegrodę oraz wydają się być otoczone przez wspólną, dodatkową powłokę. Co stoi za tymi zmianami?
Zamysłem zmian było wyeliminowanie/zminimalizowane hydraulicznego piekła, ale nie jesteśmy w pełni zadowoleni z takiego projektu. Prawdopodobnie zostanie to udoskonalone.
/u/__Rocket__ IAC easter eggs: Czy Kolonia na Marsie będzie zawierała BFS zakotwiczone na stałe?
Na jednym ze slajdów z twojej prezentacji IAC z 2017 roku ukazany jest piękny widok na przyszłe miasto na Marsie.
Miasto otoczone jest pięcioma stanowiskami do lądowania z czterema statkami na nich, ale ciekawy jest fakt, że widać tam również dwa statki “wbudowane” w miasto na stałe: otoczone budynkami, z brakiem możliwości ponownego startu bez uszkodzenia pobliskich struktur.
Czy to oznacza, że pierwsze dwa statki, które zabiorą stałą załogę na Marsa nie powrócą na Ziemię i zostaną użyte jako zalążek miasta na Marsie?
(Poza tym, na obrazku widać budynek, na dole, po środku miasta, z logo SpaceX. Czy jest to może twój przyszły dom na Marsie?
/u/__Rocket__ Czy silniki Raptor przystosowane do pracy w próżni mogą być uruchomione przy ciśnieniu panującym na poziomie morza?
BFS będzie miał cztery próżniowe silniki Raptor i dwa silniki Raptor do pracy w ciśnieniu atmosferycznym, osadzone w ochronnym płaszczu.
Czy będzie można uruchomić próżniowe silniki Raptor przy ciśnieniu panującym na wysokości morza (z obniżoną efektywnością z powodu zbyt dużego rozszerzenia dyszy), np w przypadku potrzeby awaryjnego startu lub lądowania, albo aby móc zabrać z powrotem na ziemię ładunek większy niż ~50 ton? Czy mogą one pracować tylko w próżni?
Próżniowe wersje silników Raptor (z szeroką dyszą) mogą pracować z pełną mocą w ciśnieniu atmosferycznym panującym na poziomie morza. Nie jest to jednak zalecane.
/u/Nobiting Kto zaprojektuje i zbuduje system ISRU do wytwarzania paliwa i jak daleko posunięte są prace?
/u/Pluto_and_Charon Czy jakieś potencjalne miejsca lądowania dla bazy na Marsie zostały wyznaczone? Czy ważniejsze dla was są miejsca o wysokiej wartości naukowej, czy te o wysokim bezpieczeństwie (np. równina bez głazów)?
Miejsca lądowania muszą był położone nisko, aby zmaksymalizować efekt hamowania w atmosferze. Muszą być także położone blisko lodu, aby wyprodukować paliwo i nie może być w ich pobliżu wielkich głazów. Im bliżej równika, tym lepiej, ze względu na lepsze nasłonecznienie potrzebne do produkcji energii i nie odmrożenia sobie tyłka.
Staraliśmy się jak najdokładniej przetłumaczyć zarówno pytania, jak i odpowiedzi. Gdyby jednak coś nie było zrozumiałe, prosimy o poinformowanie nas o tym w komentarzu, a w miarę możliwości spróbujemy to wyjaśnić.
Pełne AMA w języku angielskim można przeczytać na /r/space.
Tłumaczenie zeszłorocznego AMA można znaleźć tutaj.