Na noc z 1 na 2 sierpnia czasu polskiego zaplanowano odłączenie od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) załogowego statku Dragon z dwoma astronautami na pokładzie. Kapsuła dotarła na stację pod koniec maja w ramach pierwszej misji załogowej SpaceX, Crew Demo-2, w której biorą udział Douglas Hurley oraz Robert Behnken, astronauci NASA. Hurley i Behnken podczas startu nadali pojazdowi nazwę Endeavour. Jest to druga misja testowa SpaceX, będąca elementem programu komercyjnych lotów załogowych NASA (ang. Commercial Crew). Jeżeli zakończy się ona sukcesem, załogowa kapsuła Dragon otrzyma certyfikację NASA do wykonywania operacyjnych misji załogowych na ISS.

Transmisję z zakończenia misji będzie można śledzić na żywo na naszej stronie.

Początkowo misja Crew Demo-2 miała potrwać jedynie około tygodnia, jako lot testowy, jednakże ze względu na opóźnienia w programie komercyjnych lotów załogowych zdecydowano się na jej wydłużenie. Dzięki temu astronauci mogli pomóc jedynemu stałemu członkowi załogi amerykańskiej części stacji, Chrisowi Cassidy, w prowadzeniu badań naukowych oraz w innych pracach na ISS.

Odbyły się między innymi cztery spacery kosmiczne, w których udział brali wspólnie Cassidy oraz Behnken. Podczas trzech pierwszych spacerów udało się zakończyć proces wymiany baterii na stacji, który trwał od stycznia 2017 roku. Początkowo planowano w tym celu cztery spacery, jednakże każdy z nich przebiegał szybciej niż przewidywano, dzięki czemu prace zakończono już podczas trzeciego z nich.

Podczas czwartego spaceru, który odbył się 21 lipca, astronauci pracowali nad przygotowaniem stacji do przyszłych modyfikacji. Między innymi zdemontowali oni uchwyty, aby zrobić miejsce dla usprawnień systemu zasilania stacji, a także przygotowali moduł Tranquility do zamontowania śluzy dla komercyjnych ładunków. Usunięto również uszkodzony filtr z zewnętrznej kamery oraz doprowadzono kable do systemu bezprzewodowego przesyłu danych. który będzie wykorzystywany przez zewnętrzne ładunki. Dla obydwóch astronautów był to dziesiąty spacer kosmiczny.

W czasie pobytu statku Dragon na stacji był on także testowany na różne sposoby, co jest częścią procesu certyfikacji pojazdu przed misjami operacyjnymi. 8 lipca Behnken i Hurley przeprowadzili serię testów, m.in. przećwiczyli otwieranie i zamykanie włazu, obsługę systemu zarządzania odpadami oraz umieszczanie ładunku na pokładzie statku. Dodatkowo przeprowadzony został godzinny test, podczas którego w Dragonie znajdowały się cztery osoby – trzech amerykańskich astronautów oraz Rosjanin, Anatolij Iwaniszyn – co pozwoliło przetestować konfigurację stosowaną podczas snu przy czterech członkach załogi.

Aby upewnić się, że powrót na Ziemię będzie bezpieczny, przeprowadzono inspekcję osłony termicznej statku Dragon za pomocą robotycznego ramienia Canadarm2 oraz zamontowanych na nim kamer. Dzięki temu NASA oraz SpaceX mają pewność, że osłona nie została uszkodzona przez uderzenia mikrometeorytów. Podobna procedura stosowana jest przed powrotem na Ziemię rosyjskich statków załogowych Sojuz.

Dokładny czas zakończenia misji został ogłoszony w drugiej połowie lipca. Dragon ma zostać odłączony od stacji 2 sierpnia o godzinie 01:34 czasu polskiego (1 sierpnia, 23:34 UTC), natomiast wodowanie planowane jest około 19 godzin później, 2 sierpnia o godzinie 20:42 czasu polskiego (18:42 UTC). Transmisja na kanale NASA TV rozpocznie się ponad dwie godziny przed planowanym odłączeniem, 1 sierpnia o 23:15 czasu polskiego (21:15 UTC) i będzie prowadzona nieprzerwanie aż do powrotu statku na Ziemię.

29 lipca NASA i SpaceX przeprowadziły ocenę gotowości do powrotu, która zakończyła się powodzeniem. NASA podkreśla, że data powrotu wciąż jest płynna i uzależniona przede wszystkim od pogody, jednakże 30 lipca agencja potwierdziła, że podany harmonogram wciąż jest aktualny. Kryteria pogodowe dla kapsuły wykorzystywanej podczas misji Crew Demo-2 są bardziej wymagające w porównaniu do kolejnych egzemplarzy statku, dlatego zdecydowano się na zaplanowanie aż siedmiu możliwych stref wodowania, u wschodnich wybrzeży Florydy oraz w Zatoce Meksykańskiej. Przedstawiciel NASA potwierdził, że do powrotu 2 sierpnia wybrane zostały strefy w Zatoce Meksykańskiej, w pobliżu miasta Pensacola oraz w pobliżu miasta Panama City. Jeżeli prognozy pogody spowodują przełożenie powrotu, najbliższa dostępna data to 3 sierpnia.

Ostateczny wybór głównego miejsca wodowania nastąpi 6 godzin przed odłączeniem pojazdu od stacji. Następnie warunki cały czas będą monitorowane i w wypadku pogorszenia prognoz decyzja o przerwaniu procedury i przełożenia powrotu będzie mogła być podjęta nawet chwilę przed odłączeniem. Po oddaleniu się pojazdu od stacji, lecz przed separacją bagażnika Dragona, także możliwa będzie rezygnacja z powrotu i przełożenie go o 24 do 48 godzin. Pojazd ma odpowiednią ilość zapasów, aby w razie potrzeby przebywać na orbicie z astronautami przez około trzy dni.

Jeżeli warunki pogodowe będą sprzyjające, Dragon odrzuci bagażnik, a następnie za pomocą silników Draco wykona manewr deorbitacji i wejdzie w atmosferę Ziemi. Osłona termiczna pojazdu rozgrzeje się do ponad 1900 °C, a ze względu na zjonizowane powietrze dookoła kapsuły, zakłócające komunikację, przez około sześć minut nie będzie kontaktu z załogą. Kiedy pojazd wytraci większość prędkości i wyhamuje do niecałych 600 km/h, na wysokości niecałych sześciu kilometrów otworzą się dwa mniejsze spadochrony. Zredukują one prędkość Dragona do niecałych 200 km/h, co pozwoli na otwarcie czterech spadochronów głównych na wysokości niecałych dwóch kilometrów.

Zarówno przy wschodnim wybrzeżu Florydy, jak i w Zatoce Meksykańskiej, na wodowanie czekać będzie jeden z należących do SpaceX statków – GO Searcher lub GO Navigator – przystosowany do odzyskania kapsuły z powierzchni oceanu. Na jego pokładzie znajdzie się ponad 40 osób, zarówno z NASA, jak i SpaceX. Bezpośrednio po wodowaniu dwie mniejsze łodzie zostaną wysłane z głównego statku, aby pracownicy SpaceX mogli sprawdzić integralność kapsuły oraz upewnić się, że nie doszło do wycieku toksycznego paliwa. Dopiero wtedy będzie mógł zbliżyć się do kapsuły, która następnie zostanie wciągnięta na pokład i właz zostanie otwarty. Cały proces powinien zająć 45 do 60 minut.

Po wstępnych badaniach medycznych, które zostaną przeprowadzone na pokładzie statku, astronauci dotrą na brzeg przy pomocy statku lub helikoptera, co zajmie kilkadziesiąt minut. Następnie wsiądą oni do samolotu, który zabierze ich do Centrum Kosmicznego im. Johnsona (JSC) w Houston.

Po wodowaniu kapsuła Dragon zostanie przetransportowana do obiektów SpaceX na Florydzie, gdzie przejdzie szczegółową inspekcję. Dane zebrane przez kapsułę podczas całej misji Crew Demo-2 oraz wyniki inspekcji będą podstawą do certyfikacji kapsuły Dragon do operacyjnych misji załogowych. Przewiduje się, że proces ten zajmie około sześciu tygodni.

Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, pierwsza operacyjna misja załogowa Dragona – Crew-1 – planowana jest na drugą połowę września. Weźmie w niej udział troje astronautów NASA – Michael Hopkins, Victor Glover i Shannon Walker – a także astronauta japońskiej agencji kosmicznej JAXA – Soichi Noguchi. Załoga już od jakiegoś czasu przechodzi treningi, związane między innymi z obsługą Dragona, opuszczaniem kapsuły po wodowaniu oraz pracami planowanymi na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Pierwszy stopień rakiety Falcon 9, który zostanie wykorzystany podczas misji Crew-1, w połowie lipca został dostarczony na Florydę, gdzie jest obecnie przygotowywany do startu. Kapsuła Dragon, w której czworo astronautów poleci na stację, przechodzi ostatnie przygotowania w siedzibie SpaceX w Hawthorne i zostanie dostarczona na Florydę w pierwszej połowie sierpnia.

W ostatnim czasie ogłoszono także, że podczas drugiej operacyjnej misji załogowej, Crew-2, planowanej na wiosnę 2021 roku, wykorzystany zostanie zarówno używany pierwszy stopień rakiety Falcon 9, ten sam, który ma wziąć udział w misji Crew-1, jak i używana kapsuła Dragon. W tym celu po wodowaniu statek z misji Crew Demo-2 przejdzie inspekcje i naprawy, aby przygotować go do lotu podczas misji Crew-2. Podana została także już załoga, która poleci na ISS w ramach drugiej misji operacyjnej. Będzie to dwoje astronautów NASA, Shane Kimbrough oraz Megan McArthur, astronauta JAXA, Akihiko Hoshide oraz astronauta ESA, Thomas Pesquet.

Źródła: Spaceflight Now (1), (2), NASASpaceFlight.com, NASA (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (9), (10), (11), (12), (13), Jim Bridenstine, Business Insider, CSA, Jeff Foust (1), (2), Michael Sheetz (1), (2), (3), Victor Glover, Ben Cooper (1), (2)