Start rakiety Falcon 9 z misją Ax-1 – 8 kwietnia 2022
Na 8 kwietnia 2022 roku na godzinę 17:17 czasu polskiego (15:17 UTC) zaplanowano start rakiety Falcon 9 w ramach pierwszej komercyjnej załogowej misji SpaceX do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) – Ax-1 (Axiom-1). Falcon wraz z załogową kapsułą Dragon Endeavour na szczycie wystartuje z platformy LC-39A w Centrum Kosmicznym im. Kennedy'ego na Florydzie. Okno startowe jest natychmiastowe.
Zachęcamy do obejrzenia transmisji ze startu na żywo na naszej stronie. Rozpocznie się ona około trzy godziny przed startem.
Misja Axiom-1 została ogłoszona w marcu 2020 roku przez prywatną firmę Axiom Space. Koncepcja przedsiębiorstwa zakłada przeprowadzenie czterech takich lotów na ISS w ciągu dwóch lat. Na pokładzie załogowej kapsuły ma się znaleźć każdorazowo jeden doświadczony astronauta i trzech prywatnych astronautów – klientów firmy Axiom Space. Dowódcą misji Ax-1 będzie Michael López-Alegría, wiceprezydent firmy Axiom i były astronauta NASA, który brał udział w trzech misjach promu kosmicznego oraz jednej misji rosyjskiego statku Sojuz. Dołączy do niego trzech prywatnych astronautów: Larry Connor, Mark Pathy i Eytan Stibbe. Szczegółowe informacje o załogantach dostępne są na stronie misji.
Pierwszorzędnym celem misji Ax-1 jest nauka i edukacja, dlatego załoga ma w planach przeprowadzenie 25 eksperymentów podczas trwającego osiem dni pobytu na ISS. Larry Connor nawiązał współpracę z Kliniką Mayo oraz Kliniką Cleveland i będzie prowadził badania między innymi nad wpływem lotów kosmicznych na starzejące się komórki, na kondycję serca oraz na tkankę rdzeniową i mózgową. Te przeprowadzane w mikrograwitacji eksperymenty mogą przyczynić się do rozwoju nowych metod leczenia starszych pacjentów, a także pomóc w lepszym zrozumieniu wpływu lotów kosmicznych na ludzkie zdrowie.
Mark Pathy ma wykonać 12 ze wszystkich 25 eksperymentów. Będzie on między innymi badał związek chronicznego bólu i warunków mikrograwitacji. Oprócz tego Mark poprzez obserwacje Ziemi, w szczególności rejonie Wielkich Jezior w Ameryce Północnej, zbada wpływ zmian klimatycznych, urbanizacji i innych czynników na ekologię i ludzkie siedliska. Będzie również pracował nad przeprowadzaniem pierwszej w przestrzeni kosmicznej łączności z wykorzystaniem holoportacji.
Izraelczyk Eytan Stibbe przeprowadzi eksperymenty naukowe, artystyczne i edukacyjne mające na celu wsparcie przyszłych izraelskich inicjatyw kosmicznych. Jeden z eksperymentów będzie polegał na tworzeniu idealnie sferycznych soczewek z wykorzystaniem płynnych polimerów. Osobista misja Stibbe'a nazwana została „Rakia", czyli „niebo" w języku hebrajskim. Taki tytuł nosi także książka wdowy po pierwszym izraelskim astronaucie, Ilanie Ramonie, który zginął w katastrofie promu Columbia. Eytan Stibbe będzie drugim izraelczykiem w kosmosie.
Po zatwierdzeniu misji Ax-1 przez NASA w maju 2021 roku załoga wraz z załogą zapasową rozpoczęła treningi poprzez loty w stanie nieważkości z wykorzystaniem samolotów. W kolejnych dniach przystąpiono do treningów na wirówce, a następnie w siedzibie SpaceX w Hawthorne w Kaliforni rozpoczęły się przygotowania w symulatorze załogowej kapsuły Dragon, nauka jego systemu oraz testowanie skafandrów. W sierpniu 2021 roku załoga przystąpiła do zapoznawania się z systemami i układem ISS w ośrodku NASA w Centrum Lotów Kosmicznych im. Johnsona (JSC) w Houston w Teksasie.
Statek Dragon Endeavour zakończył swoją poprzednią misję, Crew-2, w listopadzie 2021 roku. Po jej zakończeniu przeszedł on remonty i przeglądy. Zastąpiono część osłony termicznej PICA-X i wszelkie inne części, które wymagały wymiany przed startem. Wykonano liczne testy: weryfikację zakłóceń elektromagnetycznych, akustycznych i testy systemów. NASA i SpaceX dokonały też przeglądów danych ze spadochronów kapsuły, jako że przy wodowaniu w listopadzie w Zatoce Meksykańskiej jeden z nich otworzył się w pełni z 75-sekundowym opóźnieniem. Czas ten mieści się w założonym marginesie błędu i NASA oraz SpaceX zgodnie potwierdziły, że takie minimalne opóźnienie nie stanowi zagrożenia dla misji. Agencje chciały jednak zrozumieć, skąd wynika opóźnienie i jak go uniknąć w przyszłości.
25 marca powodzeniem zakończyła się ocena gotowości do lotu (Flight Readiness Review – FRR), którą przeprowadzili partnerzy stacji kosmicznej oraz SpaceX. Jest to stała procedura wykonywana przed startami na ISS, której celem jest ocena gotowości Międzynarodowej Stacji Kosmicznej pod kątem wykonania misji.
Przed startem przeprowadzona została próba generalna, podczas której załoga została ubrana w kombinezony i przetransportowana na platformę startową. Następnie cała czwórka wsiadła do kapsuły Dragon Endeavour i rozpoczęło się symulowane odliczanie przed startem. Przeprowadzone zostały także ćwiczenia na wypadek konieczności ewakuacji załogi ze stanowiska startowego.
Podczas tego lotu po raz pierwszy użyta zostanie załogowa kapsuła Dragon, która brała wcześniej udział w dwóch misjach (Crew Demo-2 w 2020 roku i Crew-2 w 2021 roku), a także po raz pierwszy przy misji załogowej zostanie wykorzystany booster rakiety Falcon 9, który brał już udział w czterech misjach: GPS III SV04 w listopadzie 2020 roku, GPS III SV05 w czerwcu 2021 roku, Inspiration-4 we wrześniu 2021 roku oraz Starlink Group 4-5 w styczniu 2022 roku. Test statyczny przed misją odbył się 6 kwietnia 2022 roku. Po starcie i oddzieleniu się pierwszego stopnia planowane jest jego lądowanie na autonomicznej platformie A Shortfall of Gravitas (ASOG) na Oceanie Atlantyckim. W przypadku startu w wyznaczonym terminie dokowanie załogowej kapsuły Dragon Endeavour przewiduje się na 9 kwietnia na godzinę 12:45 czasu polskiego (10:45 UTC).
Prognozy pogody dają obecnie 90% szans na start w wyznaczonym terminie. Ryzyko może stanowić silny wiatr w okolicach platformy startowej. Dodatkowo prognozowane jest umiarkowane ryzyko wystąpienia zbyt silnego uskoku wiatru na dużych wysokościach, umiarkowane ryzyko wystąpienia niekorzystnej pogody wzdłuż korytarza startowego (co może być istotne w przypadku konieczności przerwania misji w trakcie startu) oraz umiarkowane ryzyko wystąpienia niekorzystnych warunków do lądowania pierwszego stopnia. W przypadku przełożenia misji o 24 godziny szanse na start spadają do 80%.